Tenslotte zijn er ook belangrijke aanwijzingen dat palmolie schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid, zeker indien het verhit wordt boven 200 °C. Zo erkent het Europese voedselveiligheidsagentschap, bij monde van haar voorzitster Helle Knutsen, palmolie niet langer als een ‘veilig’ product, omdat bij de verhitting ervan kankerverwekkende stoffen kunnen vrijkomen. Momenteel vergelijkt het Europees voedselveiligheidsagentschap haar studies met die van de Wereldgezondheidsorganisatie en de VN Voedsel- en Landbouworganisatie. De analyses van deze twee organisaties wijzen in dezelfde richting, maar ze schatten het risico voor de volksgezondheid lager in. Tot er meer zekerheid is, is voorzichtigheid op zijn plaats.
Palmolie heeft in de voorbije twee decennia de Europese alternatieven, zoals zonnebloemolie, lijnzaad, raapzaad en olijfolie, weggedrukt. Omdat palmolie goedkoper is, en dus grotere winsten oplevert, dan de alternatieven met Europese ingrediënten, terwijl Europese landbouwers wel strenge regels respecteren inzake milieu en sociale – en arbeidsvoorwaarden. In Frankrijk en Italië komen voedingsproducenten terug van palmolie, en werkt men weer meer met Europese ingrediënten. Het label ‘zonder palmolie’ prijkt daar op steeds meer voedingswaren. Zeer positief is wel dat onze voedingsindustrie reeds grote stappen heeft gezet in de omschakeling naar duurzame palmolie. We zijn één van de acht Europese landen waar de voedingsindustrie nog enkel met duurzame palmolie werkt. Onze voedingsproducenten zijn dus bij de beste leerlingen. En onze grootste Vlaamse palmolieproducent legt zichzelf vrijwillig zeer strenge duurzaamheidscriteria op, en is zo één van de meest duurzame spelers ter wereld.
We moeten een nieuw evenwicht zoeken tussen enerzijds het prijs – en efficiëntievoordeel van palmolie, en anderzijds de nadelen voor milieu, klimaat en mogelijk zelfs de volksgezondheid. Voor klimaat en milieu is alvast enkel het gebruik van duurzame palmolie nog acceptabel.
De alomtegenwoordigheid van palmolie in voedingsproducten en consumptiewaren houdt risico’s in voor natuur en mens. Maar dat geldt ook voor andere plantaardige vetten. Over de voor – en nadelen van palmolie versus de alternatieven, mag in de Belgische politiek wel eens een ernstig debat gevoerd worden, en we hopen dat onze resolutie hier een eerste aanzet toe kan zijn, zodat deze kleintjes een eerlijke kans krijgen …
Rita Gantois en Werner Janssen
De opinie verscheen ook op newsmonkey.be.